معرفی سیستم عامل اوبونتو (Ubuntu)

اوبونتو (به انگلیسی: Ubuntu) یک توزیع لینوکس است که بر مبنای توزیع دبیان پایه‌گذاری شده‌است؛ اما با آن تفاوت‌هایی دارد. واژه اوبونتو از مفاهیم آفریقای جنوبی به معنی «انسانیت نسبت به دیگران» (به انگلیسی: Humanity Towards Others) است.

اوبونتو از کاربرپسندترین توزیع‌های لینوکس است و توانسته رشد بالایی در جذب کاربران تازه‌کار و عادی داشته باشد. در ایران نیز این سیستم‌عامل کاربران زیادی را جذب کرده و جامعهٔ مجازی نسبتاً خوبی در کنار آن شکل گرفته‌است. اوبونتو دارای پشتیبانی نسبتاً خوبی از تمام زبان‌های زنده دنیا از جمله زبان فارسی است.

کنونیکال هر ۶ ماه یک بار نسخهٔ جدیدی از اوبونتو را عرضه می‌کند. هر نسخه از اوبونتو، تا ۱۸ ماه پس از انتشار آن نسخه، پشتیبانی می‌شود. اوبونتو دارای نسخه‌هایی با پشتیبانی بلند مدت نیز هست که به جای پشتیبانی ۱۸ ماهه، ۳ سال پشتیبانی برای نسخهٔ ویژهٔ رایانه‌های شخصی و ۵ سال پشتیبانی برای نسخه‌های سرور ارائه می‌کند.

نام اصلی پروژه اوبونتو no-name-yet.com بود کنونیکال از آغاز پروژه به استفاده از دامنه no-name-yet.com ادامه داده‌است. اولین نسخه اوبونتو در ۲۰ اکتبر ۲۰۰۴ عرضه شد و به عنوان یک شاخه از دبیان گنو/لینوکس به طور موقت آغاز به کار کرد؛ هدف آن این بود که از کد دبیان استفاده کند تا هر شش ماه یک نسخه جدید از اوبونتو را عرضه نماید. برخلاف برخی از شاخه‌های همه منظوره دیگر دبیان مانند Xandros، لینسپایر و لیبرانت کنونیکال به فلسفه دبیان پایبند بوده و اغلب اوقات به جای تکیه بر متن‌های بسته به عنوان مدل تجاری خود به فلسفه نرم‌افزار آزاد تکیه می‌کند.

بسته‌های اوبونتو عموماً مبتنی بر بسته‌هایی از مجموعه غیر پایدار دبیان هستند. اوبونتو برای مدیریت بسته‌های نصب شده از ابزار بسته بندی پیشرفته دبیان استفاده می‌کند. با این وجود بسته‌های دبیان و اوبونتو لزوماً با هم سازگار نیستند. برخی از توسعه دهندگان اوبونتو مسئوول بسته‌های اصلی خود دبیان نیز هستند و تغییرات اوبونتو به جای اینکه فقط در زمان عرضه اعلام شوند، به محض انجام به دبیان نیز ارسال می‌شوند. با این وجود در آوریل ۲۰۰۵ یان موردوکبنیانگذار دبیان اوبونتو را به دلیل ناسازگاری‌های بسته‌های آن و بسته‌های دبیان مورد انتقاد قرار داد و اظهار داشت که اوبونتو از Debian Sarge بسیار فاصله گرفته‌است.

در حال حاضر مارک شاتلورث از طریق شرکت کنونیکال هزینه اوبونتو را پرداخت می‌کند. در ۸ ژوئیه ۲۰۰۵ کنونیکال ایجاد بنیاد اوبونتو را با سرمایه‌گذاری اولیه ۱۰ میلیون دلار آمریکا اعلام کرد. هدف از این بنیاد تضمین پشتیبانی و توسعه برای همه نسخه‌های آینده اوبونتو از ابتدای ۲۰۰۶ است و تا آن زمان این بنیاد راکد می‌ماند. شاتلورث معتقد است که در صورتی که کنونیکال کنار بکشد این بنیاد بودجه اضطراری را تامین می‌کند. برنامه‌هایی برای یک شاخه از اوبونتو با نام کد «Grumpy Groundhog» وجود دارد قرار است که این شاخه دائماً ناپایدار و آزمایشی باشد و متن برنامه را مستقیماً از کنترل اصلاح برنامه‌ها و کاربردهای مختلفی که با اوبونتو عرضه می‌شوند، بیرون بکشد. بدین ترتیب کاربران و توسعه دهندگان رده بالا می‌توانند نسخه‌های بهنگام هر یک از برنامه‌ها را بدون نیاز به ساختن بسته‌ها آزمایش کنند؛ همچنین این شاخه می‌تواند هشدارهای اولیه را درباره اشکالات ساختن بسته‌های معماری‌های مختلف ارائه نماید.

یکی از نکات مورد توجه در پروژه اوبونتو، تأکید بر دسترسی و جهانی‌سازی است. به همین منظور این نرم‌افزار برای تمام ملیت‌ها موجود است. کار کردن با آن بسیار راحت است و حتی کاربران ناآشنا هم، به راحتی به محیط آن عادت می‌کنند.

همچنین پروژه‌ای با نام ادوبونتو وجود دارد که این سیستم‌عامل همان‌طور که از نامش هم مشخص است، برای استفاده در کلاس‌های درس و محیط‌های آموزشی مناسب است. پروژهٔ دیگری نیز از این سیستم‌عامل با نام کوبونتو طراحی شده‌است که از میزکار کی‌دی‌ای استفاده می‌نماید. خانواده اوبونتو شامل اوبونتوی رومیزی، اوبونتو سرور، کوبونتو نِت‌بوک،کوبونتو، ادوبونتو، گوبونتو، اوبونتو MID، اوبونتو نِت‌بوک،ابونتو JeOS، اوبونتو Enterprise Cloud، اوبونتو استودیو، Mythbuntu، زوبونتو و لوبونتو می‌شود.

تمرکز اوبونتو برقابلیت استفاده شامل استفاده گسترده از ابزار sudo است که به کاربران اجازه می‌دهد که وظایف مدیریتی خود را بدون ایجاد یک نشست ابر کاربر انجام دهند.

اوبونتو بر اساس سیستم دسکتاپ گنوم طراحی شده که هدف از طراحی آن ارائه یک واسط آزاد، آسان و خلاقانه تر و در عین حال ارائه همه کاربردهای رومیزی جدید بوده‌است.علاوه بر کاربردهایی که در گنوم وجود دارد، نرم‌افزارهای بهره‌وری دیگری مانند open office.org، مرورگر وب Mozilla Firefox با اوبونتو عرضه می‌شود.

ظاهر پیش فرض واسط کاربر نسخه فعلی دارای سایه‌های قهوه‌ای و نارنجی است. اوبونتو یک بسته اختیاری به نام «تقویم اوبونتو» دارد که هر ماه یک کاغذ دیواری دسکتاپ جدید سازگار با رنگ قهوه‌ای را بارگذاری می‌نماید. در گذشته این کاغذ دیواری‌ها دارای تصاویری از انسان‌های نیمه‌عریان بودند که مورد انتقاد قرار گرفتند. این انتقادها منجر به رواج اسم‌های مستعار جدیدی مانند "Linuxxx" شد.

نیازمندی‌های سیستم

نسخه رومیزی اوبونتو در حال حاضر از معماری‌های ایکس۸۶ ۳۲بیتی و ۶۴بیتی پشتیبانی می‌کند. پیشتیبانی غیر رسمی هم برای معماری‌های پاور پی‌سی، IA-۶۴ (ایتانیوم) و پلی‌استیشن ۳ (نکته به هر حال سونی به طور رسمی پشتیبانی برای OtherOS روی پلی‌استیشن ۳ با سفت‌افزار ۳٫۲۱ منتشر شده در ۱ آوریل ۲۰۱۰ را حذف کرده است)، وجود دارد و هم‌چنین پردازنده‌های سیار بر پایه معماری ARM (نگاه کنید (HTC HD2). یک GPU (واحد پردازش گرافیکی) پشتیبانی شده برای فعال کردن جلوه‌های بصری نیاز هست، از جمله پوسته یونیتی. در صورتی که چنین GPU در دسترس نبود رابط کاربری به نسخه دوبعدی یونیتی بر می‌گردد.

کمترین نیازمندی‌ها	سرور	محیط میزکار(رایانه خانگی)
CPU (ایکس ۸۶)	۳۰۰ مگاهرتز	۷۰۰ مگاهرتز
حافظه (RAM)	۱۲۸ مگابایت (۱۲۸ × ۱۰۲۴۲ بایت)	۳۸۴ مگابایت (۳۸۴ × ۱۰۲۴۲ بایت)
دیسک سخت (فضای آزاد)	۱ گیگابایت (۱ × ۱۰۰۰۳ بایت)	۵ گیگابایت (۵ × ۱۰۰۰۳ بایت)
نمایشگر	۶۴۰×۴۸۰	۱۰۲۴×۷۶۸

اوبونتو دارای نسخه‌های ویژه‌ای برای تلفن‌های هوشمند گلکسی نکسوس و نکسوس ۴ و هم‌چنین تبلت‌های نکسوس ۷ و نکسوس ۱۰ است.

لوح نوری اوبونتو دارای قابلیت Live Disc می‌باشد، یعنی می‌توانید رایانه را از روی لوح بوت کنید و پس از چند دقیقه اوبونتو بالا می‌آید بدون اینکه تغییری در سیستم ایجاد شود. اکنون می‌توانید نحوه کار سیستم‌عامل را تست کنید و اگر از آن خوشتان آمد، روی هارد نصبش کنید. نصاب Ubuntu همان Debian installer است که همراه با Debian Sarge ارائه می‌شود، البته با کمی دستکاری. نصب آن بسیار شبیه به نصب Debian Sarge است و کل عملیات نصب در عرض چند دقیقه و بدون مشکل یا دشواری خاصی انجام می‌شود. کاربران تازه‌کار هم به راحتی خواهند توانست آن را نصب کنند. در Ubuntu کلمه عبوری که برای نخستین کاربر تنظیم می‌کنید، همان کلمه عبور ریشه شما خواهد بود. ضمناً شما نخواهید توانست به عنوان کاربر ریشه وارد سیستم شوید و یا از دستور su استفاده کنید. بجای su باید از دستور sudo به همراه دستوری که مایل به اجرای آن هستید، استفاده نمایید. البته پس از نصب می‌توانید در صورت تمایل و با چند تغییر کوچک با root وارد سیستم شوید.

انواع

گونه‌های رسمی اوبونتو که توسط کانونیکال وجامعه اوبونتو توسعه می‌یابد و نگهداری می‌شود و توسط کانونیکال پشتیبانی کامل می‌شود به شرح زیر است:

• اوبونتو دسکتاپ، اوبونتو دسکتاپ و یا اوبونتو رومیزی برای رایانه‌های شخصی رومیزی و لپ‌تاپ طراحی شده است (در گذشته نسخه اوبونتو نت‌بوک برای نت‌بوک‌ها و دیگر وسایل با قابلیت حمل بالا با صفحه نمایش تا ده طراحی شده بود، اما توسعه به دلیل یکپارچه شدن رابط کاربری و قابلیت‌هایش با نسخه دسکتاپ متوقف شد.). نسخه رومیزی همچنین می‌تواند با سی‌دی جایگزین (alternative) که از نصاب دبیان استفاده می‌کند و اجازه انجام نصب تخصصی برای اوبونتو را می‌دهد نصب شود. نصب تخصصی اوبونتو امکان انجام کارهای زیر را می‌دهد: راه‌اندازی استقرار خودکار، به روزرسانی اوبونتو نصب شده قدیمی بدون دسترسی به شبکه، پارتیشن‌بندی LVM و RAID، نصب روی سیستم‌های با رم کمتر از حدود ۲۵۶ مگا بایت (اگر چه توجه داشته باشید که سیستم با حافظه کم ممکن است قادر به اجرای یک محیط رومیزی کامل نباشد).
• اوبونتو سرور برای استفاده در سرورها ساخته شده است. سی‌دی نصب سرور به کاربر اجازه می‌دهد تا اوبونتو را به طور دائم بروی یک کامپیوتر برای استفاده به عنوان یک سرور نصب کند. اوبونتو سرور رابط گرافیکی کاربر را نصب نمی‌کند.
• اوبونتو دسکتاپ تجاری رمیکس، یک انتشار برای کاربران تجاری که با استفاده از نرم‌افزارهای سازمانی ویژه‌ای مانند ادوبی فلش، Landscape کانونیکال، اپن‌جی‌دی‌کی ۶ و وی‌ام‌ویرنمایش‌دهنده منتشر شده و برنامه‌های شبکه‌های اجتماعی و اشتراک فایل، بازی‌ها و ابزارهای مدیریت سیستم و توسعه حذف شده است. هدف این نسخه کپی برداری از سایر دیستروها سرمایه‌گذاری گرا مانند ردهت انترپرایز لینوکس نیست اما بر اساس بلاگ مارک شاتل‌ورث «آسان‌تر کردن ارزیابی دسکتاپ اوبونتو برای نیازهای خاص کاربران سازمانی.»
  
  

  اوبونتو تی‌وی
• اوبونتو تی‌وی، اوبونتو تی‌وی و یا اوبونتو تلویزیون با برچسب «تلویزیونی نوع بشر» در سال ۲۰۱۲ در نمایشگاه الکترونیک مصرف کنندگان بوسیله کنویکال معرفی شد. اوبونتو تی‌وی برای تلویزیون‌های هوشمند ساخته شده است. اوبونتو تی‌وی دسترسی به اکثر خدمات اینترنتی معروف و جریان‌های محتوی به گوشی‌های تلفن همراه (موبایل) با سیستم‌عامل اندروید، آی‌اواس و اوبونتو را فراهم می‌کند.
• اوبونتو برای اندروید، نوعی از از اوبونتو است که برای اجرا در تلفن‌های اندروید طراحی شده است. انتظار می‌رود که روی تلفن‌های متعدد لود شود.انتظار می‌رود اوبونتو برای اندروید در کنگره جهانی موبایل ۲۰۱۲ نشان داده شود.
  
  

  بوسیله Precise Pangolin (۱۲٫۰۴)،کوبونتو یک نوع از توزیع اوبونتو است که بوسیله جامعه پشتیبانی می‌شود و از فضای کاری پلاسمای کی‌دی‌ای استفاده می‌کند.

گونه‌های مختلفی از اوبونتو (یا مشتقات) بر اساس نسخه رسمی اوبونتو وجود دارد. این گونه‌های اوبونتو مجموعه‌ای از بسته‌هایی که از توزیع رسمی اوبونتو متفاوت است نصب می‌کنند.

• ادوبونتو، یک زیر پروژه و افزونه برپایه گنوم برای اوبونتو که برای محیط‌های مدرسه و کاربران خانگی طراحی شده است.
• کوبونتو، یک توزیع دستکتاپ با استفاده از محیط دسکتاپ پلاسما کی‌دی‌ای.
• لوبونتو، یک توزیع سبک با استفاده از محیط دسکتاپ ال‌اکس‌دی‌ای
• میتوبونتو، برای ایجاد تاتر خانگی کامپیوتری با استفاده از MythTV طراحی شده است و از محیط میزکار اکس‌اف‌سی‌ئی استفاده می‌کند.
• اوبونتو استودیو، یک توزیع برای ویرایش حرفه‌ای ویدئو و صوت، به همراه برنامه‌های آزاد ویرایش (صوت و تصویر) و بر خلاف سی‌دی‌های زنده دیگر توزیع‌های اوبونتو بصورت یک تصویر دی‌وی‌دی (‎.iso) ارائه می‌شود.
• زوبونتو، توزیع با محیط میزکار اکس‌اف‌سی‌ئی که برای اجرای موئرتر بروی کامپیوترهای با سخت‌افزار پایین‌تر طراحی شده است.
  کوبونتو، میت‌اوبونتو اوبونتو استودیو، زوبونتو، و گوبونتو بصورت تجاری بوسیله کنونیکال پیشتیبانی نمی‌شوند.
  

انواع دیگر بوسیله افراد و سازمان‌های خارج از کنونیکال ایجاد و نگهداری می‌شود و پروژه‌های خودمختاری هستند که بیشتر با جامعه اوبونتو کار می‌کنند.

امیدوارم تونسته باشم به خوبی این سیستم عامل را به شما معرفی کنم..منتظر شنیدن نظراتتون هستم.